Korte keten-verkoop
De doelstelling van verkoop via de korte keten is het aantal tussenschakels tussen de producent en de consument beperken. Recht van bij de boer aankopen is transparant omdat de consument de producent en de productiemethode van de aangekochte voedingsmiddelen kent.
Ongeveer 10% van de boerderijen in Vlaanderen organiseert een of andere vorm van directe verkoop. Er worden voornamelijk primaire producten zoals melk, eieren, vers vlees, aardappelen, groenten en fruit verkocht maar vaak ook verwerkte producten zoals boter, karnemelk, roomijs, kaas, vleesbereidingen, fruitsap en confituur. Er zijn zowel boeren die produceren volgens de gangbare landbouwproductiemethoden als bioboeren die hun producten rechtstreeks te koop aanbieden.
Verschillende vormen van korte keten-verkoop
De verkoop via de korte keten kan op verschillende manieren worden georganiseerd. De best bekende zijn de hoevewinkel, de boerenmarkt, verkoop via automaten op het landbouwbedrijf en groenteabonnementen. Er zijn ook vormen van korte keten-verkoop waarbij de consument zelf ook meer verantwoordelijkheid opneemt. De talrijke voedselteams in Vlaanderen zijn hiervan een voorbeeld. Een voedselteam is een groep mensen uit dezelfde buurt die zich engageren hun voedingsmiddelen bij lokale producenten te bestellen. De producten worden dan in een depot in de buurt geleverd. Deze vorm van korte keten biedt onder andere ook stedelingen de mogelijkheid om rechtstreeks bij de producent aan te kopen zonder zich daarvoor individueel en ver te moeten verplaatsen. Bij “Community Supported Agriculture” (CSA) neemt de consument nog meer verantwoordelijkheid op. Hij betaalt bij het begin van het teeltseizoen een bijdrage in de productiekosten en krijgt in ruil daarvoor een deel van de oogst. Op die manier deelt hij mee in de oogstrisico’s. De best bekende vorm van CSA zijn zelfoogst- of zelfpluktuinen. Hierbij staat de landbouwer in voor de productie van groenten en fruit maar komt de consument tegen een vaste vergoeding de groenten en het fruit zelf oogsten op het bedrijf. De nieuwste vorm van korte keten verkoop die sterk opgang maakt is de buurderij. Een buurderij wordt niet door een producent georganiseerd maar door een geëngageerde buurtbewoner. De klanten maken een keuze binnen de aangeboden producten en plaatsen hun bestelling via een webshop. Een keer per week kunnen de bestelde producten worden opgehaald en ontmoeten de boeren en de buurtbewoners elkaar.
De korte keten biedt heel wat voordelen
De aankoop via de korte keten sluit aan bij de huidige “back to basics”-trend. Het is bovendien een duurzaam verkoopsysteem. De consument krijgt terug voeling met de landbouwpraktijk en de seizoenen. Het rechtstreekse contact met de producent creëert een vertrouwensband en vergroot de appreciatie voor het werk van de landbouwer. Door te kiezen voor lokale producten recht van bij de boer wordt het aantal voedselkilometers beperkten de lokale economie ondersteund. Minder transport betekent ook minder energie voor bewaring en minder verpakking ter bescherming. Heel wat producenten uit de korte keten bieden nog streek-eigen variëteiten aan die men nog zelden in grootwarenhuizen vindt. Op die manier wordt de biodiversiteit beter in stand gehouden. De producten zijn daarenboven supervers, wat de smaak en de voedingswaarde ten goede komt. Ook voor de producent zijn er voordelen. Hij krijgt onder andere een eerlijke prijs voor zijn product.
Educatief
De korte keten biedt tal van mogelijkheden om kinderen in contact te brengen met een brede waaier aan voedingsmiddelen. Wie samen met mama of papa groenten gaat halen bij de boer of ze misschien wel zelf heeft geoogst, wil ze meestal ook graag proeven. Bij heel wat producenten mag men ook eens een kijkje nemen achter de schermen. Zo leren kinderen waar hun voeding echt vandaan komt.
Een verkooppunt vinden bij jou in de buurt
Als consument kan je zoeken naar een verkooppunt binnen de korte keten bij jou in de buurt op de website: www.rechtvanbijdeboer.be. Je kan zoeken op postcode, product of soort verkooppunt. Op de site staan meer dan 1000 producenten geregistreerd en meer dan 1800 verkooppunten.
Je kan je inschrijven voor de maandelijkse nieuwsbrief om tips, weetjes en recepten te ontvangen. Via de facebookpagina "recht van bij de boer" blijf je ook op de hoogte van de diverse initiatieven.