BNS focust op voeding bij tieners

Fysieke activiteit versterkt de strijd tegen obesitas

In de preventie en behandeling van obesitas bij kinderen ligt de nadruk vooral op voedingsinterventies. Prof. David Thivel (Université Clermont Auvergne, Clermont-Ferrand, Frankrijk) wijst in de strijd tegen obesitas ook op het toenemende belang van meer fysieke activiteit om gewichtsverlies bij kinderen te optimaliseren en te behouden.

De reden hiervoor ligt niet enkel bij een verhoogd energieverbruik. Meer fysieke activiteit zou ook hun slaapmetabolisme, fysieke fitheid en controle op de appetijt en de energie-inname verbeteren. Er zijn aanwijzingen dat meer fysieke activiteit op jonge leeftijd eveneens een gunstig effect heeft op de hersenwerking waardoor men later mogelijk sterker in het leven staat (bv. vlottere sociale interacties, makkelijker goede keuzes kunnen maken).

Daarnaast moet er ook worden gestreefd naar minder zittijd en sedentair gedrag, dat een cruciale rol lijkt te spelen in de ontwikkeling van obesitasgerelateerde complicaties bij jongeren.

Deze bevindingen versterken het belang van een multidisciplinaire aanpak van de obesitasproblematiek bij kinderen en jongeren.

We moeten fysieke activiteit correct definiëren

Prof. Thivel benadrukt het belang om de term fysieke activiteit goed te definiëren. Fysieke activiteit wordt vaak onterecht louter geassocieerd met sporten. Dat kan mensen afschrikken om meer fysieke activiteit in hun leven in te bouwen.

• Fysieke activiteit duidt op elke beweging van het lichaam.
• De term fysieke inactiviteit geeft aan dat men de aanbevelingen voor lichaamsbeweging niet haalt.
• Fysieke fitheid staat voor de mate waarin men de dagelijkse activiteiten kan uitvoeren zonder pijn of excessieve moeheid.

Sedentair gedrag verwijst ten slotte vooral naar zitten en de toenemende schermtijd. Dit groeiende probleem riskeert, onafhankelijk van de mate van fysieke activiteit, een belangrijke impact te hebben op de gezondheid en moet op zichzelf worden aangepakt.

Sociale ongelijkheid: een cruciale voedingsfactor

De adolescentie is een kritische periode voor de ontwikkeling van (on)gezonde voedingsgewoonten en hun implicaties op de gezondheid. Verschillende factoren zijn hierop van invloed waardoor onderzoek naar voedingsgedrag en hun determinanten complex is.

Op basis van de HBSC (health behavior in School-aged Children)-studie en de Belgische voedselconsumptiepeilingen heeft Prof. Katia Castetbon (Ecole de Santé Publique, ULB) gekeken naar de inname van gesuikerde frisdranken bij Belgische tieners. Jongens consumeren meer gesuikerde frisdranken dan meisjes en Waalse meer dan Vlaamse. Het dagelijkse frisdrankgebruik ligt ook hoger bij oudere tieners. Volgens de voedselconsumptiepeiling is de gemiddelde inname van gesuikerde frisdranken bij 15- tot 18-jarigen de laatste 20 jaar licht gedaald (van 404 g naar 311 ml per dag). Dit ging ook gepaard met een verminderde gemiddelde suikerinname (van 129 g naar 108 g per dag).

Prof. Castetbon stelde echter ook vast dat de familiale welstand hierbij sterk van invloed is. Het frisdrankgebruik verminderde vooral bij jongeren uit families met een hogere socio-economische status. Zij besluit dat de impact van sociale ongelijkheid op de voedingsgewoonten meer aandacht moet krijgen, ook in interventie-evaluaties. De socio-economische achtergrond van jongeren is waarschijnlijk een meer cruciale factor op de voedingsinname dan het ruime aanbod aan acties om een gezonde voeding te promoten. Dergelijk acties vinden bovendien mogelijk ook te weinig ingang in bijvoorbeeld scholen met veel kansarme leerlingen omdat zij hiervoor te weinig tijd of mogelijkheden hebben.

Wake-upcall voor meer gezonde voedselomgevingen rond scholen

Sciensano onderzocht hoe de voedselomgeving in de buurt van lagere en secundaire scholen in Vlaanderen is veranderd tussen 2008 en 2020. Het aantal buurtwinkels met gemaksvoedsel en fastfoodrestaurants is er significant toegenomen. De voedselomgeving in de buurt van scholen met meer leerlingen met een lagere socio-economische achtergrond bleek bovendien ongezonder dan die in de buurt van scholen met meer begoede leerlingen, ongeacht het urbanisatieniveau.

Er werd eveneens een positief verband gevonden tussen de densiteit van buurtwinkels en fastfoodrestaurants in de buurt van lagere scholen en de gewichtsstatus van kinderen onder de 12 jaar. Dit verband was minder duidelijk bij adolescenten. Mogelijk zijn jongeren meer mobiel of wordt dit deels verdoezeld door de groeispurt die zij doormaken.

Hoewel verder onderzoek nodig is naar oorzakelijke verbanden en naar het effect van de buurt- en de thuisomgeving, is dit alvast een wake-upcall om meer gezonde voedselomgevingen in de buurt van scholen te creëren. 

Raadpleeg het volledige programma en de abstracts
van zowel de sprekers als de posterpresentaties hier 

Over de Belgian Nutrition Society

De Belgian Nutrition Society (BNS) heeft als doel om een interdisciplinair netwerk van wetenschappers op te bouwen dat actief is binnen het terrein van de menselijke voeding. Dat betekent onder meer ook wetenschappelijk onderzoek, kennis en educatie bevorderen.

Klik hier voor meer informatie over BNS