leestijd

Voedselinfectie voorkomen tijdens de zwangerschap

Hoe kan ik een besmetting voorkomen? Met welke aandachtpunten kan ik zelf rekening houden? En wat moet je nog meer weten over toxoplasmose, Salmonella en Listeria?

Over listeria, salmonella en toxoplasmose tijdens de zwangerschap

Hygiëne ter preventie van voedselinfecties

  • Respecteer de houdbaarheidsdatum. Gooi het product weg zodra de houdbaarheidsdatum is verstreken.
  • Volg de bewaarvoorschriften op de verpakking. De correcte temperatuur in de koelkast ligt tussen 4°C en 7°C, die in diepvriezer is lager dan -18°C.
  • Koel restjes zo snel mogelijk af en bewaar ze steeds afgedekt in de koelkast. Bewaar restjes niet langer dan 2 tot 3 dagen in de koelkast en 1 maand in de diepvriezer.
  • Zorg voor een propere keuken en was je handen voor, tijdens (in het bijzonder na het aanraken van rauw vlees om kruisbesmetting te voorkomen) en na de bereiding.
  • Ontdooi voedingsmiddelen bij voorkeur in de microgolfoven of in de koelkast. Laat nooit iets op kamertemperatuur ontdooien.
  • Hou rauwe en bereide producten steeds uit elkaar. Gebruik bijvoorbeeld niet dezelfde en een niet gereinigde snijplank voor rauwe en gebakken kip. Dat is de voornaamste bron van kruisbesmetting.
  • Let erop dat alle voedingsmiddelen voldoende worden verhit. De temperatuur moet minimum 75°C zijn in de kern.
  • Houd de tijd tussen de bereiding, het opdienen en het opeten zo kort mogelijk.
     

Toxoplasmabesmetting voorkomen

Toxoplasmose wordt veroorzaakt door de parasiet Toxoplasma gondii. Je kan ermee besmet geraken via gecontamineerd vlees, uitwerpselen van katten (op groenten uit de eigen tuin of op de pels), gecontamineerde grond of besmet water. Voor de meesten verloopt deze infectie vrij onschuldig (koorts, vermoeidheid, lusteloosheid). Wanneer een vrouw tijdens de zwangerschap voor de eerste keer besmet raakt, kan zij de ziekte via de placenta doorgeven aan de foetus, die hieraan ernstige gevolgen kan overhouden: oogbeschadiging, hersenafwijking, ontwikkelingsstoornissen. Zelfs een miskraam is mogelijk. In het begin van de zwangerschap wordt via bloedanalyse onderzocht of de zwangere vrouw al dan niet antistoffen heeft aangemaakt. Indien zij de ziekte al heeft gehad, is ze immuun. Zo niet moet zij de volgende voorzorgsmaatregelen nemen.

Voorzorgsmaatregelen voor vrouwen die niet immuun zijn voor toxoplasmose:

  • Was groenten en fruit altijd zeer grondig en schil ze.
  • Eet geen rauw of half doorbakken vlees. Let op met barbecue, rosbief, gemarineerd en gerookt vlees.
  • Reinig snijplanken en kookgerei grondig na contact met rauw vlees.
  • Was de handen (en nagels) regelmatig met zeep, zeker na aanraking en/of bewerking van rauw vlees en na contact met katten.
  • Laat de kattenbak door iemand anders schoonmaken. Als dit niet mogelijk is, maak de kattenbak dan elke dag schoon en draag hiervoor handschoenen.
  • Draag handschoenen om in de tuin te werken. Was daarna grondig handen en nagels met water en zeep.
     

Salmonellabesmetting voorkomen

Salmonella is een darmbacterie die via de uitwerpselen van mens en dier (vogels, reptielen en zoogdieren zoals varkens) in het milieu, het water en levensmiddelen kan terechtkomen. Deze bacterie overleeft en groeit gemakkelijk en kan mensen vooral via rauwe dierlijke levensmiddelen ziek maken. Onder meer zwangere vrouwen zijn gevoelig voor Salmonellabesmettingen.

Voorzorgsmaatregelen:

  • Verhit vlees en rauwe (niet gepasteuriseerde) melk door en door.
  • Vermijd kruisbesmetting.
  • Bak eieren (de dooier en het wit van ei) voldoende gaar of kook ze hard. Vermijd spiegeleieren en een zacht gekookte eitje.
  • Vermijd zelfgemaakte gerechten bereid met rauwe eieren (bv. bavarois, chocolademousse, mayonaise). Gelijkaardige producten te koop in de winkel zijn meestal wel veilig omdat ze een hittebehandeling hebben ondergaan.
     

Listeriabesmetting voorkomen

Listeriose wordt veroorzaakt door de bacterie Listeria monocytogenes via gecontamineerd voedsel. Deze infectie is vrij zeldzaam. De symptomen zijn een grieperig gevoel, diarree, misselijkheid, braken, buikpijn en koorts. De infectie wordt door de moeder doorgegeven aan de foetus en kan leiden tot een miskraam, vroegtijdige geboorte of de dood van de foetus. De bacterie is niet bestand tegen verhitting door koken of bakken.

Voorzorgsmaatregelen:

  • Hou de houdbaarheidsdatum van voedingsmiddelen scherp in het oog.
  • Gerechten die koel moeten blijven, hou je koel en moet je relatief snel verbruiken. Ook bij koelkasttemperatuur vermenigvuldigt deze bacterie zich gemakkelijk verder.Verhit restjes en kant-en-klare maaltijden door en door.
  • Reinig handen, messen en snijplanken goed met zeep na contact met rauw voedsel.
  • Voorkom kruisbesmetting tussen rauwe voedingsmiddelen en bereide gerechten.
  • Eet geen rauwe dierlijke producten (bv. rauw vlees, rauwe vis, rauwe eieren, rauwe melk).
  • Eet geen zachte kazen op basis van rauwe melk (“au lait cru”). Bepaalde schimmelkazen zoals Roquefort, Camembert, Brie en Gorgonzola kunnen bereid zijn met rauwe melk. Kijk steeds op de verpakking of de kaas bereid is met rauwe of met gepasteuriseerde melk. Als er niets op het etiket staat, gaat het om gepasteuriseerde kaas. Doe bij onverpakte kaas navraag in de winkel. Alle vaste kazen (Gouda, Emmentaler, Parmezaan, Edam, Gruyère), smeerkaas, plattekaas en cottage cheese zijn wel veilig om te eten. Ook melk en melkproducten die een hittebehandeling hebben ondergaan (pasteurisatie, sterilisatie, ultrahoge temperatuur of UHT) zijn toegelaten.
  • Eet geen gerookte (voorverpakte) vis zoals gerookte zalm, forel, paling en makreel. Ingevroren gerookte vis is wel veilig. Die vis moet dan na het ontdooien wel direct opgegeten of bereid worden. Verse gebakken, gegrilde of gepocheerde (gerookte) vis is geen probleem.
Referenties
  1. Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor België - 2016. Brussel: HGR; 2016. Advies nr. 9285
  2. EFSA – geraadpleegd april 2017 via http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/130110
  3. UZ Leuven – geraadpleegd april 2017 via https://www.uzleuven.be/voeding-tijdens-zwangerschap
  4. Belgische voedingsmiddelentabel Nubel – geraadpleegd april 2017 via www.internubel.be
  5. I. Coene. Eiwitten van minimaal naar optimaal. Nutrniews maart 2011 – ook te raadplegen via www.nice-info.be
  6. Voedingscentrum > Mijn kind en ik > Zwanger – geraadpleegd april 2017 via http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger.aspx
  7. Vlaamse Overheid: Agentschap zorg en gezondheid – Gezond zwanger worden – geraadpleegd april 2017 via www.gezondzwangerworden.be
  8. Galle M. Gezond eten als je zwanger bent. Nutrinews maart 2017 – ook te raadplegen via www.nice-info.be

Lees meer

Voeding tijdens de zwangerschap

Vanaf het prille begin van de zwangerschap heeft voeding een belangrijke invloed op de gezondheid van het kind en de moeder.

Wat mag je niet eten als je zwanger bent?

Als je zwanger bent, zijn er toch enkele voedingsmiddelen die je best vermijdt omdat ze schadelijk kunnen zijn voor moeder en kind.

TOOL - Voeding en zwangerschap
Gratis Materiaal

TOOL - Voeding en zwangerschap

Eet gezond en gevarieerd, vermijd alcohol en wees op je hoede voor voedselinfecties. Waar moeten zwangere vrouwen op letten, waarom en waarvoor kiezen ze best?

OP DEZE PAGINA